Een uniek inzicht voor HR-leiders in de wereld van flexibel werken, vanuit het perspectief van de werknemer zelf
De grootste verandering in de afgelopen jaren voor de werkplek had waarschijnlijk te maken met flexibele werkregelingen. Door de pandemie werd de optie om op afstand te werken een praktische en noodzakelijke realiteit voor miljoenen mensen over de hele wereld.
Flexibel werken is nu niet meer weg te denken. Maar is deze zogenaamde 'nieuwe norm' ook precies wat die was destijds in de lente van 2022? Ons onderzoek suggereert van niet.
In ons rapport, People at Work 2024: Een blik op het internationale personeelsbestand, ontdekten we dat de verwachtingen van mensen ten aanzien van flexibel werken behoorlijk zijn veranderd sinds de pandemie. Bovendien zien we verschillende factoren die bepalen wie er van deze maatregelen profiteren.
ADP Research,
People at Work 2024: Een blik op het internationale personeelsbestand
Het betreft een van de meest grootschalige onderzoeken op dit gebied, waarin de standpunten van meer dan 34.000 werknemers in 18 landen werden gepeild. Dit onderzoek biedt HR-leiders unieke inzichten in de medewerkerservaring, namelijk de houding, ambities, wensen en behoeften die deze mensen hebben.
Flexibel werken is een van de belangrijkste prioriteiten van medewerkers
Toen we werknemers over de hele wereld vroegen waar hun belangrijkste prioriteiten lagen, zagen we voorspelbare resultaten: salaris (55%) en baanzekerheid (46%) scoorden het hoogst, gevolgd door loopbaanontwikkeling (34%) en plezier in het werk (29%).
Na deze koplopers kwam flexibiliteit ook als een belangrijk punt naar voren. Daarbij waren de meest belangrijke factoren in een baan 'flexibele uren' voor 26% en een 'flexibele werklocatie' voor 15% van de respondenten. Dit geeft aan dat zeggenschap over hun werkrooster twee keer zo belangrijk is voor medewerkers als de locatie waar ze dat werk uitvoeren.
Bovendien zegt één op de zeven (15%) werknemers dat meer flexibiliteit in hun werk- en privéleven juist de voornaamste drijfveer is achter een tweede inkomen.
Nog een interessant punt voor HR-leiders is dat voor bijna één op de vijf werknemers (19%) de behoefte aan flexibel werken zo groot is, dat ze het gebrek aan mogelijkheden op dat gebied als voornaamste reden opgeven voor hun ontevredenheid in de functie die ze momenteel bekleden.
Flexibel werken wordt steeds populairder
Toch laat ons onderzoek zien dat bedrijven over de hele wereld juist meer, in plaats van minder, flexibel zijn geworden ten aanzien van waar medewerkers hun werk doen.
Een aanzienlijke 38% van de medewerkers meldt dat hun bedrijven de regels voor de locatie van de werkplek hebben versoepeld in het afgelopen jaar. Op de voet gevolgd door 37% die flexibelere werktijden ziet. Deze trend zien we in alle vier de regio's terug waar ons onderzoek plaatsvond.
Voor wat betreft de betrokkenheid van hun medewerkers zullen werkgevers zeker profiteren als ze zich wat relaxter en flexibeler opstellen. Het is duidelijk dat werknemers deze extra vrijheid zeer op prijs stellen. Vorig jaar gaf 54% van de respondenten aan tevreden te zijn met hun flexibele werkuren en werklocatie. Dat percentage is nu opgelopen naar 67%.
Nog opvallender is dat een forse 68% van het internationale personeelsbestand zegt er vertrouwen in te hebben en zich gerechtigd te voelen om volledig gebruik te maken van de flexibele werkregelingen.
Ons onderzoek toont echter wel aan dat er verschillende factoren zijn die beïnvloeden hoe ver hun werkgevers bereid zijn te gaan met deze flexibele werkregelingen. Dit zijn onder andere:
- De leeftijd van de werknemer
Hoewel wereldwijd gezien 28% van de medewerkers volledig zelf kan kiezen waar ze hun werk uitvoeren, is het de jongste generatie die hier waarschijnlijk het meest van profiteert.
Bijna een derde (32%) van de Gen Z-medewerkers (in de leeftijd van 18-24 jaar) kan ervoor kiezen om vanuit thuis of op kantoor te werken, vergeleken met 27% in de leeftijd van 35-44 jaar en slechts 16% van de oudste werknemers (van 55 jaar en ouder). Terwijl 28% van de wereldwijde beroepsbevolking aangeeft elke dag vanuit hun werkplek te moeten werken, stijgt dit percentage naar 55% voor medewerkers in de oudste leeftijdscategorie.
Dit patroon herhaalt zich als het om flexibele werkuren gaat. 41% van Gen Z meldt dat hun werkgever hier soepeler mee omgaat sinds het afgelopen jaar. Dit geldt echter maar voor 16% van de oudste medewerkers. Werknemers in de leeftijd van 55 jaar en ouder hechten meer waarde aan de vrijheid om zelf hun werkrooster te kiezen dan hun jongere collega's. Dit zou dan ook alarmbellen moeten doen rinkelen bij HR-beleidsmakers.
- Het land waarin mensen werkzaam zijn
Onze resultaten laten grote verschillen in flexibel werken zien tussen de 18 landen waarin het onderzoek plaatsvond. Vergelijk bijvoorbeeld de volgende cijfers maar eens: 45% van de werknemers in India meldt volledig zelf te kunnen kiezen of ze vanuit hun werk of vanuit thuis werken, ten opzichte van 32% in de VS, 22% in Australië en slechts 16% in zowel Frankrijk als Italië.
Dit verschil tussen landen zien we ook terug wanneer werknemers aangeven dat hun werkgevers soepeler zijn geworden voor wat betreft de werklocatie en de werktijden. 41% van de werknemers in China zegt dat hun werkgevers zich het afgelopen jaar flexibeler hebben opgesteld ten aanzien van de locatie en uren waarin het werk gedaan moet worden. Ter vergelijking: slechts 34% in Brazilië, 24% in het Verenigd Koninkrijk en 17% van de medewerkers in Japan zag vergelijkbare veranderingen bij hun werkgevers.
- De sector van de werknemers
Het is misschien niet zo verrassend dat er grote variatie in flexibele werkmogelijkheden is tussen de verschillende sectoren. In Spanje is het percentage medewerkers dat volledige vrij is om te kiezen waar ze hun werk uitvoeren sterk afhankelijk van de sector waarin ze werkzaam zijn. Terwijl dit een arbeidsvoorwaarde is voor 31% van de werknemers in IT en telecom, geldt dit slechts voor 13% van de mensen in detailhandel, horeca en recreatie.
Hoewel wereldwijd de helft (50%) van de werknemers in IT en telecom zag dat hun werkgevers meer relaxt zijn over of ze al dan niet vanuit thuis werken, ligt dat percentage veel lager voor de professionele dienstverlening (44%) en helemaal voor de sector reizen en transport (21%).
- Ouderschapsstatus (en de leeftijd van eventuele kinderen)
Meer dan de helft (51%) van de ouders met jonge kinderen zegt dat hun werkgever zich sinds het afgelopen jaar flexibeler opstelt ten aanzien van hun werklocatie. Maar slechts 21% van de ouders met volwassen kinderen (van 18 jaar of ouder) en slechts een derde (33%) van de werknemers zonder kinderen kreeg dezelfde mate van flexibiliteit toebedeeld.
- Fulltime of parttime
Werknemers met een parttimebaan geven minder snel aan dat hun werkgevers flexibeler geworden zijn ten aanzien van werkuren en de werklocatie in de afgelopen 12 maanden dan hun collega's met een fulltimebaan. Sterker nog, parttimemedewerkers lopen ongeveer zeven procent achter op hun collega's met een fulltimebaan voor flexibiliteit in zowel uren als locatie.
Dit komt misschien niet als een verrassing, maar het markeert wel hoe inconsistent de medewerkerservaring is onder de verschillende werknemerscategorieën.
- Anciënniteit
People at Work 2024: Een blik op het internationale personeelsbestand onthult een wereldwijd fenomeen: hoe langer medewerkers bij een organisatie werken, des te waarschijnlijker het is dat ze 'volledige flexibiliteit' hebben om te beslissen waar ze hun werk uitvoeren. Dit zijn de verschillen:
Zou dit een waarschuwingssignaal moeten zijn voor wereldwijde HR-leiders?
Welke factoren zijn niet van invloed op de mogelijkheden om flexibel te werken?
Onze bevindingen laten bepaalde kenmerken van medewerkers en werkgevers zien die geen rol lijken te spelen voor de flexibele arbeidsvoorwaarden voor het personeel. Dit zijn onder andere:
- Geslacht
Mannen en vrouwen melden wereldwijd evenveel (37%) dat hun werkgever het afgelopen jaar relaxter is geworden ten aanzien van de uren die ze werken. Iets meer vrouwen (40%) dan mannen (36%) zeggen dat hun werkgever relaxter is over hun werklocatie.
- Omvang van het bedrijf
De omvang van een organisatie lijkt ook weinig impact te hebben op het feit dat werknemers meer of minder flexibiliteit hebben ten aanzien van hun werkuren of locatie. Sterker nog, er is geen garantie dat een groter bedrijf meer flexibiliteit brengt.
Van kleine bedrijven (met 1-49 medewerkers) en middelgrote tot internationale ondernemingen met duizend werknemers of meer zegt ruimschoots de helft van de mensen dat de houding van hun werkgever ten aanzien van waar (55%) of wanneer (57%) ze werken niet is veranderd.
De positieve kanten van flexibel werken versterken
Als HR-leider weet je dat het aanbieden van flexibele en hybride werkwijzen een bewezen strategie is om talent aan te trekken en te behouden. Toch moet je als HR-medewerker veel factoren overwegen bij het ontwikkelen van je beleid voor flexibel werken te midden van de veranderende dynamiek voor je medewerkersbestand.
Een nieuw probleem waarmee je bedrijf mogelijk te maken krijgt in de toekomst, is het veranderlijke regelgevende klimaat. Wereldwijd stellen steeds meer overheden wettelijke bepalingen op om de rechten en verantwoordelijkheden van werkgevers en medewerkers met betrekking tot flexibel werken te systematiseren.
Beleid inzake terugkeer naar kantoor - werk in uitvoering?
Momenteel worden de eisen om terug te keren naar kantoor juridisch aangevochten voor de rechter. Deskundigen op het gebied van wetshandhaving en HR.
Begin je aan dit traject, dan is het wellicht een goed idee dat je weet hoe gelijkwaardig de medewerkerservaring is die jouw organisatie en die van anderen aan werknemers bieden. Lees daarom eerst de resultaten eens door van dit onderzoek van ADP Research, People at Work 2024: Een blik op het internationale personeelsbestand.